Aromaty spożywcze bardzo mocno wpływają na decyzje konsumentów dotyczące codziennych zakupów. Aromatyczne wędliny, słodycze czy przekąski zazwyczaj kojarzą nam się z bardzo przyjemnym zapachem, dzięki któremu jedzenie ich jest tym większą przyjemnością. Żywność, którą wybieramy każdego dnia, nie byłaby dla nas tak atrakcyjna, gdyby nie zastosowano w niej odpowiednich aromatów spożywczych. Jakie są ich rodzaje i czy mają jakikolwiek wpływ na zdrowie człowieka?
Spis treści
Naturalne aromaty spożywcze – produkcja i zastosowanie
Naturalne aromaty spożywcze wytwarzane są wyłącznie ze związków naturalnie występujących w przyrodzie, mogą być więc pochodzenia roślinnego, zwierzęcego lub mikrobiologicznego. Substancje tego typu powinny być w całości wyprodukowane na bazie naturalnych składników. Ich materiałem wyjściowym są warzywa, owoce, przyprawy oraz zwierzęta.
Jednym z popularnych naturalnych aromatów spożywczych jest np. wanilina, która może powstawać z resztek powstałych po obróbce ryżu – otrąb. Zawarty w nich jest kwas ferulowy, który przy udziale mikroorganizmów może zostać przekształcony w wanilinę. Aromat truskawkowy może z kolei powstawać z łuski gorczycy, a malinowy z drewna cedrowego lub chmielu. Aromaty używane są w produktach mrożonych, konserwach, przetworach mlecznych, słodyczach czy wypiekach.
Z czego produkuje się sztuczne aromaty spożywcze?
Sztuczne aromaty spożywcze produkowane są w laboratoriach z różnego rodzaju substratów chemicznych. Choć kolory i zapachy mogą do złudzenia przypominać aromaty naturalne, to ich skład chemiczny jest zdecydowanie inny. Sposób połączenia związków chemicznych, w wyniku którego powstaje dany aromat, stanowi tajemnicę produkującego je przedsiębiorstwa. Nie jest to jednak powód do obaw, ponieważ zakłady produkcyjne nie tylko poddawane są odpowiednim kontrolom, ale też zobowiązane są do przestrzegania prawa w zakresie ich produkcji.
Przykładem sztucznego aromatu może być: aromat dymu wędzarniczego. O tym aromacie więcej dowiesz się z tej strony: https://gbd.pl/aromat-dymu-wedzarniczego/
Zagadnienie aromatów regulowane jest przez Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady z 16 grudnia 2008 roku w sprawie środków aromatyzujących i niektórych składników żywności o właściwościach aromatyzujących do użycia w oraz na środkach spożywczych. Zgodnie z tymi przepisami w produkcji spożywczej mogą być stosowane wyłącznie te aromaty, które nie zagrażają zdrowiu konsumenta oraz ich zastosowanie nie wprowadza konsumenta w błąd.
W jakich produktach spożywczych możemy spotkać aromaty?
Aromaty spożywcze są szeroko stosowane w produkcji żywności. Znajdziemy je w wyrobach piekarniczych – pieczywie, słodkich wypiekach, ciastkach. W przypadku tych wyrobów ważny jest intensywny, przyjemny i naturalny aromat. Kolejną grupą produktów spożywczych są lody, które powinny mieć apetyczny zapach i smak. Aromaty stanowią również bardzo ważny składnik mięs, przetworów i wyrobów mięsnych.
W tym przypadku zadaniem aromatów jest nie tylko wzmacnianie naturalnego zapachu i smaku, ale także poprawa jakości mięsa. Zastosowanie aromatów spożywczych pozwala również przywrócić aromat owoców czy świeżych warzyw, dlatego stosowane są w przetwórstwie owoców i warzyw. Aromaty stanowią też niejednokrotnie dodatek do napojów bezalkoholowych oraz soków owocowych. Znajdziemy je również w używkach takich, jak wino, kawa, kakao i herbata.
Obecność aromatów spożywczych w żywności a wpływ na nasze zdrowie
Twórcy aromatów spożywczych potrafią idealnie odwzorować naturalne cząsteczki chemiczne wzmacniające i poprawiające aromat potraw. Mimo, że wytwarzane są w sztucznych warunkach, to ich skład jest identyczny z aromatami naturalnymi pochodzenia roślinnego, zwierzęcego lub mikrobiologicznego. Wszystkie aromaty spożywcze są poddawane dokładnym badaniom, mającym na celu wykluczenie skutków ubocznych u osób, które je spożywają.
Od strony prawnej zagadnienie aromatów regulowane jest przez obowiązujące w UE Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady z 16 grudnia 2008. Bez względu na to, jakich aromatów używa się w produkcji żywności, musi być ona odpowiednio bezpieczna dla konsumenta, dlatego wszystkie poddawane są ocenie ryzyka przed dopuszczeniem do użycia. Dopiero po dokładnym przebadaniu ich pod względem toksyczności ustalane są dawki dopuszczalnego dziennego pobrania – oznaczające maksymalną dzienną ilość danej substancji (w przeliczeniu na kilogram masy ciała), która może być spożyta z żywnością bez znacznych negatywnych skutków dla zdrowia przez całe życie.
Kolejnym krokiem jest wpisanie takiej substancji do wykazu wspólnotowego. W większości przypadków aromaty dopuszczone do stosowania są całkowicie bezpieczne. Warto w tym miejscu dodać, że alergicy i osoby posiadające różnego rodzaju schorzenia przewodu pokarmowego oraz cierpiące z powodu nietolerancji na niektóre składniki żywności nie mają się czego obawiać, ponieważ alergeny zawarte w aromatach spożywczych zawsze muszą być wymienione na etykiecie produktu końcowego, spożywanego przez konsumenta. Nie ma zatem potrzeby drastycznego ograniczania spożycia ulubionych produktów: wystarczy uważnie kontrolować ich skład i wybierać te, które nie zawierają alergenów potencjalnie zagrażających zdrowiu danej osoby. Oczywiście zawsze można też zdecydować się na produkty jak najmniej przetworzone – jogurty naturalne, sery twarogowe naturalne, kasze, warzywa, owoce, jajka oraz nasiona roślin strączkowych, które cechują się niską lub zerową zawartością aromatów spożywczych.
